Zëvendëskryeministri i parë dhe ministri i Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor, Izet Mexhiti, ministri i Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisës së Ujërave, Cvetan Tripunovski dhe drejtori i Drejtorisë Hidrometeorologjike, Igor Llazarovski, nënshkruan Memorandum mirëkuptimi me ambasadoren zvicerane Veronik Ullmann me temë “Programi për menaxhimin, shfrytëzimin dhe mbrojtjen e ujërave nëntokësore në Republikën e Maqedonisë së Veriut”.
Ky Program është krijuar për transformimin afatgjatë të menaxhimit të burimeve ujore, duke ngritur kapacitetet e të gjitha palëve të përfshira, duke ofruar mekanizmat e nevojshëm për bashkëpunim dhe duke përmirësuar legjislacionin dhe kuadrin e planifikimit.
Resurset ujore, dhe veçanërisht ujërat nëntokësore në Republikën e Maqedonisë së Veriut, janë një burim natyror strategjik, por potenciali i tyre nuk është eksploruar, shfrytëzuar, monitoruar, regjistruar, mbrojtur apo menaxhuar sa duhet. Nevojitet përforcimi i kapaciteteve të institucioneve përgjegjëse, rregullimi ligjor dhe harmonizimi me të drejtën e BE-së. Gjithashtu, vetëdija e ulët për statusin e ujërave sipërfaqësore dhe nëntokësore reflektohet në presionin e ulët publik dhe mobilizimin e dobët të publikut dhe shoqërisë civile për çështjet e menaxhimit të burimeve ujore.
Deri në fund të vitit 2027, programi parashikon: që t’I përforcojë kapacitetet e institucioneve kryesore dhe palëve të interesuara për menaxhim të integruar dhe të qëndrueshëm të burimeve ujore, të harmonizojë dhe konsolidojë kuadrin ligjor, të zhvillojë draft Planin e Menaxhimit të Basenit të Lumit Vardar dhe të zbatojë projekte pilot me fermerët, shërbimet publike, sektori privat dhe komunat.
Përfituesi dhe bartësi kryesor i programit është Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor (përfshirë në të tre komponentët), dhe programi (në dy komponentë) përfshin gjithashtu Ministrinë e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave dhe Drejtorisë Hidrometeorologjike.
Programi mbështetet financiarisht nga Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim në një shumë totale prej 4,600,000 franga zvicerane deri në vitin 2027, dhe Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut siguron pjesëmarrje të brendshme përmes të dy ministrive, përkatësisht Ministrisë së Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor me 300.000 franga zvicerane (në tre vjet) dhe nga Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave 200.000 franga (në dy vjet).
Programi zbatohet nga Konzorciumi Skat Consulting Ltd (Zvicër) dhe PointPro Consulting (Maqedonia e Veriut), dhe është projektuar në 2 faza: faza 1, nga janari 2024 – dhjetor 2027 dhe është planifikuar të vazhdojë me fazën 2, nga 2028-2031.
Qeveria e Konfederatës Zvicerane përfaqësohet nga Ministria Federale e Punëve të Jashtme, e cila vepron përmes Agjencisë Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC).
Memorandumi i mirëkuptimit përmban përshkrim të detajuar dhe plan dinamik të aktiviteteve dhe detyrave dhe do të jetë bazë për zbatimin e “Programit për menaxhimin, shfrytëzimin dhe mbrojtjen e ujërave nëntokësore të Republikës së Maqedonisë së Veriut”.
