Paratë e letrës po përdoren gjithnjë e më pak, prandaj pse banorët në të gjithë Evropën po këshillohen nga Banka Qendrore Evropiane të mbajnë midis 70 dhe 100 euro në para të gatshme në shtëpi?
BQE-ja sugjeroi që evropianët të mbajnë midis 70 dhe 100 euro në shtëpi, sipas studimit të saj të ri të publikuar këtë javë.
Studimi i bankës me titull “Qetësohuni dhe mbani para të gatshme” mbulon rolin e parave të gatshme gjatë katër krizave të fundit në të gjithë Evropën. Studimi zbuloi se pavarësisht krizës, qoftë financiare, ushtarake – siç është lufta në Ukrainë apo shëndeti publik, siç është pandemia e Covid-it, përdorimi dhe kërkesa për para të gatshme u rritën.
ADVERTISING
“Shfaqja e krizave të papritura – siç janë trazirat financiare të vitit 2008, kriza e borxhit sovran 2014-15 në Greqi, shpërthimi i pandemisë COVID-19 ose pushtimi i pajustifikuar në shkallë të plotë i Ukrainës nga Rusia në vitin 2022 – shkaktuan rritje të menjëhershme dhe ekstreme të blerjes së parave të gatshme nga publiku”, vuri në dukje studimi, transmeton albinfo.ch.
Si rezultat, BQE-ja ka sugjeruar ruajtjen e disa kartëmonedhave shtesë në shtëpi në rast se sistemet e pagesave elektronike dështojnë.
Me fjalë të tjera, shumica e njerëzve në të gjithë Evropën janë mësuar të paguajnë me kartat e tyre bankare ose nëpërmjet aplikacioneve telefonike, por nëse këto dështojnë në një krizë, atëherë paratë e gatshme do të jenë jetike, thotë banka.
‘Mjaftueshëm për të mbuluar nevojat për 72 orë’
BQE-ja thotë se të kesh para të gatshme në shtëpi mund të të mbrojë nga dështimi i sistemit të pagesave elektronike, gjë që ka ndodhur në të kaluarën. Në rast të një ndërprerjeje të madhe të energjisë elektrike si ajo në Spanjë prillin e kaluar, një sulmi masiv kibernetik ose një pandemie, paratë e gatshme ofrojnë një “mbrojtje me kosto të ulët kundër paqëndrueshmërisë së madhe sistemike”, thuhet në dokument.
Për shembull, studimi citon se autoritetet në Holandë, Austri dhe Finlandë sugjerojnë mbajtjen e afërsisht 70 deri në 100 euro për person në shtëpi ose “të mjaftueshme për të mbuluar nevojat thelbësore për rreth 72 orë”.
“Kjo përputhet me kuptimin se monedha fizike jo vetëm që shërben për të përmbushur nevojat individuale, por gjithashtu kontribuon në rezistencën më të gjerë sistemike”, thotë BQE-ja.
Sipas bankës, paratë e gatshme janë një “komponent kritik i përgatitjes kombëtare për kriza”.
Përveç nxitjes së qytetarëve që të jenë të përgatitur, banka qendrore e Evropës inkurajon gjithashtu qeveritë dhe bankat që të marrin masa për t’u përballur me rritjen e kërkesës për para të gatshme të shkaktuar nga “ngjarjet ekstreme dhe të rralla”. Finlanda, për shembull, aktualisht po zhvillon ATM që do të jenë plotësisht imune ndaj ndërprerjeve dhe sulmeve kibernetike.
Siç paralajmëroi BQE-ja se asnjë sistem nuk është “i pagabueshëm”, është më mirë të jeni të përgatitur.
Ruaj edhe ushqim dhe ilaçe
Kjo është pjesë e përpjekjeve të vazhdueshme të autoriteteve evropiane për të përgatitur qytetarët për çdo lloj krize. Në mars të këtij viti, Komisioni Evropian i këshilloi njerëzit të grumbullojnë ushqim, ujë dhe ilaçe për 72 orë në rast të një krize që prish shërbimet publike.
“Ne duhet të përgatitemi për incidente dhe kriza në shkallë të gjerë, ndërsektoriale, duke përfshirë mundësinë e agresionit të armatosur, që prekin një ose më shumë shtete anëtare”, thuhej në dokument.
Strategjia e “gatishmërisë” – dhe në veçanti paketa e mbijetesës – u mbështet në rekomandimet e një raporti të paraqitur Komisionit Evropian nga ish-presidenti i Finlandës, Sauli Niinisto, në fund të vitit 2024.
Gjithashtu, ajo mori frymëzim nga shembulli i Skandinavisë, ku Finlanda, Suedia dhe Danimarka kanë shtuar përpjekjet për të përgatitur familjet për mundësinë e një krize ose konflikti në të ardhmen – ndërsa Ukraina lufton pushtimin e ashpër trevjeçar rus.
Faqja e internetit e qeverisë franceze sugjeron përgatitjen e një “pakete emergjence 72-orëshe” që përfshin gjashtë litra ujë, ushqime që nuk prishen (përfshirë edhe për kafshët tuaja shtëpiake!) dhe fotokopje të dokumenteve të identifikimit në një qese të papërshkueshme nga uji.
