Kimikatet që gjenden në objekte të përditshme plastike mund të ndërhyjnë në ciklin natyror të gjumit dhe ritmin cirkadian, në mënyrë të ngjashme me efektin e kafeinës, duke rritur rrezikun për çrregullime të gjumit, diabet, probleme imunitare dhe kancer, tregon një studim i ri laboratorik.
Studiuesit analizuan kimikate të nxjerra nga një tub ushqyes mjekësor prej PVC-je dhe një qese hidratuese prej poliuretani, materiale që përdoren gjerësisht edhe në lodra, ambalazhe ushqimore dhe mobilie. Rezultatet treguan se këto kimikate mund të prishin sinjalet qelizore që rregullojnë orën e brendshme të trupit, duke e vonuar atë deri në shtatëmbëdhjetë minuta, sipas The Guardian.
“Ndonëse duket pak, ora biologjike është shumë e ndjeshme dhe një devijim i tillë është domethënës”, shprehu Martin Wagner, bashkautor i studimit nga Instituti Norvegjez i Shkencës dhe Teknologjisë.
Studiuesit zbuluan se plastika ndikon te receptori i adenozinës – pjesë kyçe e trurit që kontrollon gjumin – në një mënyrë të ngjashme me kafeinën. Ndërsa kafeina e çaktivizon këtë receptor duke na mbajtur zgjuar, disa kimikate plastike e aktivizojnë, por me efekt të ngjashëm.
Receptori ndodhet në tru dhe “dërgon sinjale te trupi që thonë ‘po del dielli – le ta fillojmë ditën’”, tha Wagner.
Megjithëse ndikimi i tyre është më i dobët se ai i kafeinës, efektet ndodhin më shpejt se dëmet hormonale të zakonshme nga plastika. Ende nuk dihet saktësisht se çfarë ndikimi ka kjo në organizëm, por është shqetësuese, thonë studiuesit.
Studimi u krye në qeliza njerëzore në laborator, ndërsa faza e ardhshme do të testojë efektet te peshqit zebër. Qëllimi është të identifikohen kimikatet specifike përgjegjëse dhe të shtyhet për rregullore që kufizojnë përdorimin e tyre.
