Nënshkrimi i ‘Deklaratës së Shkupit’ i dha fund Forumit të 14-të Botëror për Energji të
Qëndrueshme (IFESD-14), i cili në tre ditët e fundit e ka kthyer Shkupin në një qendër globale të dialogut energjetik, ideve dhe vizioneve për të ardhmen. Përfaqësuesit e Kombeve të Bashkuara dhe pesë komisioneve ekonomike rajonale e vlerësuan organizatën si ‘të përkryer’ dhe Maqedoninë dhe Shkupin si "nikoqirë të vërtetë në skenën botërore të energjisë“.
Forumi mblodhi së bashku më shumë se 500 pjesëmarrës nga mbi 70 vende, me mbi 150 folës që sollën ide, zgjidhje dhe hapa konkretë për të ardhmen e tranzicionit global të energjisë përmes 35 sesioneve dhe paneleve tematike. Nënshkruesit e deklaratës ranë dakord se rruga përpara kërkon lidhje rajonale, investime të mençura, transformim digjital dhe një tranzicion gjithëpërfshirës të energjisë që nuk lë askënd pas.
Bozhinovska: ‘Nga Shkupi nis një impuls i ri i bashkëpunimit, solidaritetit dhe
vizionit energjetik“
Në fjalimin e saj përmbyllës, ministrja e energjisë, minierave dhe burimeve minerale, Sanja
Bozhinovska, theksoi se forumi përfaqëson një pikë kthese për rajonin:
‘Gjatë tre ditëve të fundit, Shkupi ka qenë skena globale e vizionit energjetik dhe dialogut për zhvillim të qëndrueshëm. Ajo që pamë këtu ishte një lëvizje e dijes, bashkëpunimit dhe ambicies.
Një forum që tregoi se kur institucionet, shkenca, biznesi dhe partnerët ndërkombëtarë ulen në të njëjtën tryezë – ndryshimi ndodh.“
Bozhinovska theksoi se ‘Deklarata e Shkupit’ është një mesazh i fortë se rajoni nuk është vetëm ndjekës i tranzicionit global, por motori aktiv i tij:
„Jam krenare që pikërisht nga Shkupi, nga zemra e Ballkanit, nis një impuls i ri i bashkëpunimit, solidaritetit dhe vizionit energjetik. Kjo është dëshmi se Maqedonia mund të jetë një platformë e ideve që ndryshojnë rajonin. Forumi i 14- të Ndërkombëtar për Energjinë dhe Zhvillimin e Qëndrueshëm do të mbetet në kujtesë si një vend ku ne jo vetëm folëm për të ardhmen – por e filluam atë. Le të vazhdojmë të ndërtojmë së bashku të ardhmen energjetike që meritojnë qytetarët tanë.
Ajo falënderoi Kombet e Bashkuara, UNDP-në, partnerët dhe të gjithë pjesëmarrësit për
mbështetjen e tyre, duke shtuar se ky forum do të mbetet në kujtesë si një vend ‘ku jo vetëm folëm për të ardhmen – por e filluam atë.“
Armen Grigorian: ‘Shkupi ka treguar se çfarë do të thotë solidaritet global në
vepër“ Përfaqësuesi i Përhershëm i Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) në vend, Armen Grigorian, deklaroi se rruga drejt energjisë së qëndrueshme, të besueshme dhe të përballueshme është e qartë, por kërkon bashkim dhe vizion:
‘Duhet vullnet politik, solidaritet global dhe përkushtim. Në UNDP, ne jemi të kënaqur të punojmë me Qeverinë dhe Ministrinë e Energjisë, Minierave dhe Burimeve Minerale si dhe me komisionet rajonale të OKB-së, për të hartuar politika, zgjidhje për të reduktuar emetimet, përfshirjen dhe përmirësimin e cilësisë së ajrit. Ne investojmë në njerëz dhe në inovacion, në mënyrë që të japim rezultate të matshme që qytetarët do të ndihen si në shtëpi, në punë dhe kudo’, shtoi Grigorian.
Dario Liguti UNECE: ‘Deklarata e Shkupit është një sinjal i ambicies dhe
vizionit rajonal“ Dario Liguti, drejtor i Divizionit të Energjisë të UNECE-së, tha se dokumenti i nënshkruar në Shkup do të mbetet një pikë referimi e rëndësishme në proceset globale të energjisë: Deklarata e Shkupit është një sinjal i fortë i bashkëpunimit dhe ambicies rajonale dhe globale. Ai riafirmon angazhimin tonë të përbashkët për të përshpejtuar një tranzicion të drejtë dhe gjithëpërfshirës të energjisë – një tranzicion që sjell përparim të vërtetë për njerëzit, planetin dhe prosperitetin.
Konkluzionet: Teknologjitë të mençura, tranzicioni i drejtë dhe investimet e gjelbra
Në përfundim të dokumentit thuhet se nënshkruesit do të punojnë për:
1. politika të integruara dhe gjithëpërfshirëse të energjisë,
2. modernizimi i rrjeteve elektrike dhe digjitalizimi,
3. investimet në burimet e rinovueshme dhe një tranzicion të drejtë,
4. promovimi i financimit të gjelbër dhe barazisë gjinore në sektorin e energjisë.
‘Së bashku, ne mund të transformojmë sistemin global të energjisë që siguron mbrojtjen e klimës, nxit zgjidhje të qëndrueshme dhe siguron akses në energji dhe prosperitet për të gjithë’, thuhet në pjesën e fundit të deklaratës.
Forumi i 14-të Ndërkombëtar i Energjisë për Zhvillim të Qëndrueshëm (IFESD-14) u organizua nga Ministria e Energjisë, Minierave dhe Burimeve Minerale e Republikës së Maqedonisë së Veriut, Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) dhe pesë Komisionet Ekonomike Rajonale të OKB-së – ECA, UNECE, ECLAC, ESCAP dhe ESCWA.
‘Deklarata e Shkupit paraqet një sinjal të fortë të bashkëpunimit dhe ambicies rajonale dhe
globale. Ai riafirmon angazhimin tonë të përbashkët për të përshpejtuar një tranzicion të
drejtë dhe gjithëpërfshirës të energjisë – një tranzicion që sjell përparim të vërtetë për
njerëzit, planetin dhe prosperitetin.“
Së bashku, ne mund të transformojmë sistemin global të energjisë për të mbrojtur sistemin
e klimës, duke nxitur zgjidhje të reja, të qëndrueshme, inovacion, me qëllimin përfundimtar për të siguruar akses në energji dhe prosperitet për të gjithë", thuhet në deklaratë në përfundimin e saj.
Forumi i 14-të Ndërkombëtar i Energjisë për Zhvillim të Qëndrueshëm (IFESD-14) u
organizua nga Ministria e Energjisë, Minierave dhe Burimeve Minerale e Republikës së
Maqedonisë së Veriut, Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) dhe pesë
Komisionet Ekonomike Rajonale të Kombeve të Bashkuara (ECA, UNECE, ECLAC,
ESCAP dhe ESCWA).
