“Ky komision, duhet të ngrihet menjëherë dhe të përfshijë përfaqësues të OSBE-së, si dhe përfaqësues nga ambasadat e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe vendeve anëtare të Bashkimit Evropian në cilësinë e vëzhguesve me qëllim garantimin e një hetimi të drejtë, të pavarur dhe transparent. Drejtësia selektive, ka tronditur çdo qytetar të këtij vendi dhe ka krijuar një situatë të paprecedentë që rrezikon themelet e shtetit të së drejtës dhe të besimit qytetar ndaj institucioneve”, thonë nga Bashkimi Demokratik për Integrim.
Komisionet e tilla, mund të japin rekomandime, por edhe të ndihmojnë hetimet apo proceset, megjithatë rekomandimet që dalin nga komisionet nuk janë të detyrueshme për organet gjyqësore dhe prokuroriale. Për këtë, ndër vite në vend janë formuar shumë komisione për raste të ndryshme, disa prej të cilave madje edhe me iniciativë të BDI-së, por rezultati i tyre ka qenë krejt i padukshëm.
Integristët, morën iniciativë të formojnë komision anketues për rastin e vdekjes së Almirit 4-vjeçar nga Kumanova, megjithatë i njëjti nuk ndihmoi asgjë në ndëshkimin më të rreptë për Boban Iliqin. Madje ndodhi e kundërta, Gjykata e Apelit ia uli dënimin prej 6 në vetëm 4 vjet burg.
Komision anketues BDI ka paralajmëruar edhe për rastin Kumanova, me qëllim që të zbardhet e vërteta për ngjarjet e 9 dhe 10 majit të vitit 2015-të në Lagjen e Trimave, megjithatë i njëjti fare nuk u formua.
Në kohën e pushtetit 22-vjeçar të BDI-së, u formuan komisione anketuese edhe për rastet “Sopoti” dhe “Monstra” si procese që dyshohej se ishin të montuara politikisht. Komisioni duhej të çmontonte skenarin eventual të montimit, por në Kuvend, kjo kurrë nuk ndodhi.
Me komisionet anketuese ka pasur përpjekje që të hidhet dritë edhe mbi përgjimet e paligjshme nga koha kur me vendin udhëhiqte Nikolla Gruevski, por gjithashtu të njëjtat dështuan. Komision, është formuar edhe për përzënien e gazetarëve nga Kuvendi më 24 dhjetor të vitit 2012 derisa miratohej buxheti, por edhe për rastet e problemeve me njësitë zgjedhore dhe falsifikimin e dokumenteve, por gjithashtu edhe ato dështuan.
Së fundmi, u formua komision për rastin e “Onkologjisë” apo më mirë thënë, skandalin me vjedhjen e ilaçeve për të sëmurët e kancerit. Komisioni, seancën e fundit e ka mbajtur më 27 nëntor të vitit 2023, ndërsa procesi nuk ka epilog kuvendor.
Ekspertët, por edhe qytetarët, në vazhdimësi kanë treguar skepticizëm në lidhje me rolin e komisioneve anketuese në zbardhjen e çështjeve me interes publik. Ka ndër ta që formimin e komisioneve e quajnë dhe hedhje pluhuri syve, e më së miri e ka thënë burrështetasi britanik Uinston Çurçill “Nëse dëshiron të mos zgjidhësh asgjë, krijo një komision hetimor parlamentar”./ Alsat.mk
