Kanë kaluar disa javë që nga debati “famëkeq” midis presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky dhe presidentit të SHBA-së Donald Trump më 28 shkurt në Zyrën Ovale.
Zelensky tani ka pranuar armëpushimin e pjesshëm të kërkuar nga SHBA, duke i hapur rrugën negociatave për të arritur një marrëveshje paqeje me Rusinë.
Ndërsa presidenti rus Vladimir Putin ka hezituar të pranojë propozimin e SHBA-së për një ndërprerje të plotë të armiqësive.Deri më tani, ai ka pranuar vetëm të ndalojë sulmet ndaj infrastrukturës energjetike të Ukrainës.
Putin ka shumë të ngjarë të peshojë mundësinë e një kolapsi eventual të frontit ukrainas.
Së paku, ai do të kërkojë të konsolidojë avantazhin e tij dhe të negociojë nga një pozicion fuqie që do t’i lejonte atij të vendoste kushte për negociatat e paqes.
Si një minimum, këto kushte do të përfshinin mbajtjen e territorit të okupuar ukrainas, mbajtjen e Ukrainës jashtë institucioneve perëndimore si BE dhe NATO, dhe shmangien e vendosjes së forcave të NATO-s.
Megjithatë, edhe nëse një negociatë do t’i jepte atij të gjitha këto, çështja gjeopolitike që e çoi Putinin në luftë do të ishte shumë larg zgjidhjes.
Kontrolli i Ukrainës është një gur themeli i mburojës territoriale të Rusisë, të cilën ajo e konsideron thelbësore për sigurinë e saj në perëndim.
Sado që tani duket fitimtare, Rusia është larg arritjes së qëllimeve të saj.
Një paqe që nuk i plotëson plotësisht nevojat e saj të sigurisë do të jetë, për Rusinë, një paqe e keqe dhe do të lërë pyetje.
Si pasojë e natyrshme, është e kujdesshme të përgatitemi për të shmangur ose përballur konfliktet e mëtejshme në të ardhmen.
Negociatat pa Evropën
Me përjashtim të vizitave të shkurtra në Shtëpinë e Bardhë nga disa prej liderëve të saj, Evropa është lënë jashtë përpjekjeve negociuese.
Është injoruar për një çështje që, qoftë edhe vetëm për arsye gjeografike, e ka të bëjë drejtpërdrejt me të.
Kjo i detyron shtetet evropiane të përballen me pyetje ekzistenciale, shkruan yahoo news.
Me të drejtë, Rusia nuk ka synime imperialiste (megjithëse nuk mund të dihet kurrë se si do të vepronte nëse do të gjente një rrugë të qartë për në Atlantik), por ajo dëshiron të rivendosë mburojën e sigurisë që humbi në fund të Luftës së Ftohtë.
Nuk mund të përjashtojmë mundësinë që në të ardhmen të insistojë në këtë nëse kushtet gjeostrategjike janë të përshtatshme.
Ky është një burim shqetësimi akut për politikëbërësit në shtetet e Evropës Lindore, veçanërisht ato të republikave baltike.
Në vetvete, Evropa nuk mund t’i garantojë Ukrainës mbështetjen që mori nga Perëndimi kur SHBA u përfshi në përpjekjet e luftës.
Nga një këndvështrim pragmatik, ajo ka pak zgjedhje.
Ajo ndoshta do të pranojë përpjekjet e SHBA-së për t’i dhënë fund luftës, duke u përpjekur të dëgjojë zërin e saj në proces dhe, nëse Rusia e pranon atë, do të shkojë deri në vendosjen e trupave paqeruajtëse.
Autonomia strategjike evropiane
Ndërkohë, kontinenti nuk duhet të heqë dorë nga përpjekjet që ka nisur për të forcuar aftësitë mbrojtëse.
Ajo ka nevojë për këtë jo vetëm si një pengesë, por edhe si e vetmja mënyrë për të ruajtur interesin e SHBA-së në NATO, e cila mbetet jetike për sigurinë evropiane.
Duke supozuar se nuk ka kthim prapa në projektin e integrimit politik, Evropa ka nevojë për fuqi të mjaftueshme ushtarake (dhe projeksion fuqie) të besueshme, nëse zëri i saj do të dëgjohet në një arenë ndërkombëtare gjithnjë e më të ashpër.
Përpjekjet e vazhdueshme për të arritur autonomi reale strategjike duhet gjithashtu të kultivojnë dhe forcojnë lidhjen transatlantike.
As SHBA dhe as Evropa nuk kanë interes të dëmtojnë, e lëre më të ndërpresin marrëdhëniet e tyre.
Nëse kjo do të ndodhte, ombrella bërthamore e SHBA-së do të zhdukej, duke hapur rrugën për një të ardhme plot me të panjohura shqetësuese në të cilën shtetet evropiane mund të “copëtohen” dhe të kërkojnë zgjidhje vetëm për problemet e tyre të sigurisë.
Kjo, nga ana tjetër, mund të çojë në të gjitha llojet e skenarëve të paparashikueshëm.
Ndryshe, Evropa duhet të përgatitet për një të ardhme në të cilën duhet të përballet me kërcënimin rus pa mbështetjen e pakushtëzuar që ka marrë deri tani.
Evropa duhet të ngrihet në këtë moment historik dhe të shfrytëzojë mundësinë për t’u rritur si një aktor global.
